Narodziny legendy

W 2004 roku świat kawy został zrewolucjonizowany. Podczas konkursu Best of Panama, kawa Gesha z farmy Hacienda La Esmeralda osiągnęła cenę 21 dolarów za funt, ustanawiając nowy rekord. W ciągu dwóch dekad cena tej wyjątkowej odmiany wzrosła do niespotykanych poziomów, osiągając w 2023 roku średnią wartość 858,22 USD za kilogram na międzynarodowej aukcji. W 2024 roku nastąpił przełom – Gesha przetworzona metodą honey, z Lamastus Family Estates, została sprzedana za oszałamiającą kwotę 13 518 USD za kilogram.

Gesha – wyjątkowa odmiana kawowca

Gesha to botaniczna odmiana kawowca pochodząca z regionu Gesha w południowo-zachodniej Etiopii. Odkryta w latach 30. XX wieku podczas badań nad odpornymi na choroby odmianami, szybko zyskała uznanie za swój unikalny profil smakowy. Obecnie uprawiana jest w różnych częściach świata – od Panamy po Kolumbię – a różnorodność terroir wpływa na bogactwo jej smaku. Gesha potrafi zachwycić nutami herbacianymi, kwiatowymi i owocowymi, co czyni ją jedną z najbardziej pożądanych kaw na świecie.

Oszałamiające ceny tej odmiany odzwierciedlają nie tylko jej luksusowy charakter, ale również rosnący globalny popyt, szczególnie z regionów Azji, na produkty premium.

Dlaczego Gesha jest tak wyjątkowa?

Odmiana botaniczna Gesha ma stosunkowo krótką, lecz fascynującą historię. Jej początki sięgają lat 30. XX wieku, gdy w etiopskim lesie Kaffa, uważanym za kolebkę kawy, odnaleziono kawowca o niezwykłych właściwościach. Nazwa odmiany pochodzi od pobliskiej góry Gesha.

Po eksporcie do Tanzanii, Kenii i ostatecznie Kostaryki, Gesha trafiła do kolekcji Centro Agronómico Tropical de Investigación y Enseñanza (CATIE), gdzie oznaczono ją symbolem T2722. Pomimo początkowych trudności z aklimatyzacją, jej niezwykły profil sensoryczny zaczął zyskiwać uznanie.

Gesha wyróżnia się wyjątkowym profilem sensorycznym, który charakteryzuje się jasnym, czystym smakiem z herbacianymi, kwiatowymi i owocowymi nutami, niespotykanymi w innych odmianach. Aromat tej kawy jest intensywny i wyrazisty, co dodatkowo podkreśla jej unikalność. Ziarna Geshy osiągają wysokie oceny w systemie SCA, często przekraczając 88/89 punktów na 100, co czyni ją jedną z najlepszych na rynku. Warto również zauważyć, że smak Geshy jest silnie zależny od terroir – zmienia się w zależności od regionu, gleby, klimatu i metod uprawy, co dodaje jej jeszcze większej różnorodności i charakterystyki.

W Panamie, uznawanej za centrum produkcji tej odmiany, Gesha charakteryzuje się nutami melona i słodkich owoców. Natomiast etiopskie Geshe oferują wyraźnie herbaciane i kwiatowe akcenty, a wersje kolumbijskie potrafią zaskakiwać aromatami trawy cytrynowej czy przypraw.

Dlaczego Gesha jest droższa?

Wysoka cena Geshy wynika z kilku kluczowych czynników. Przede wszystkim uprawa tej odmiany wymaga zaawansowanego zaplecza technologicznego i wykwalifikowanych pracowników, co wiąże się z wysokimi kosztami. Gesha jest również odmianą o niskiej wydajności, co sprawia, że tylko najlepsi producenci mogą sobie pozwolić na jej hodowlę. Dodatkowo, niskie plony i duże wymagania jakościowe wiążą się z wysokim ryzykiem produkcyjnym, szczególnie dla mniejszych gospodarstw. Nawet przy największym wysiłku, efekt końcowy może nie spełnić oczekiwań rynku. Gesha z Panamy zyskała szczególną renomę, uznawana za najlepszą na świecie dzięki doskonałym warunkom klimatycznym i wyjątkowemu terroir. Choć Panama stała się synonimem tej odmiany, równie wyjątkowe wersje Geshy można znaleźć w Kolumbii, Etiopii czy Peru.

Ewolucja Geshy

Analizy genetyczne przeprowadzone przez CATIE wykazały, że współczesna Gesha (oznaczenie T2722) różni się od swojej pierwotnej formy. Odmiana ta została sprowadzona do Kostaryki w latach 50., a następnie dystrybuowana do Ameryki Środkowej i Południowej.

Zmiany genetyczne

Oryginalna Gesha, pochodząca z Etiopii, charakteryzowała się brązowymi liśćmi oraz wyjątkową odpornością na choroby. Współczesna wersja tej odmiany, uprawiana głównie w Panamie, ma zielone liście i jest bardziej podatna na niektóre grzyby. Mimo tych różnic w wyglądzie i odporności, Gesha zachowuje kluczowe cechy genetyczne, które przyczyniają się do jej niepowtarzalnego smaku. Zyskuje na popularności na całym świecie, co znajduje odzwierciedlenie w rosnących cenach i prestiżu tej kawy na międzynarodowych aukcjach.

Gesha czy Geisha?

Choć nazwy „Geisha” i „Gesha” bywają używane zamiennie w branży kawowej, ich znaczenie i pochodzenie znacząco się różnią. W rzeczywistości „Geisha” – w kontekście japońskim – odnosi się do tradycyjnej artystki i towarzyszki, mistrzyni sztuk takich jak taniec, muzyka czy ceremonia herbaciana. Tymczasem odmiana kawy Gesha swoje korzenie ma w Etiopii, a nazwa wywodzi się od regionu Gesha, gdzie została pierwotnie odkryta.

Dlaczego „Geisha”?

Kiedy odmiana Gesha trafiła do Ameryki Środkowej, w tym do Panamy, doszło do błędnej transkrypcji lub wymowy jej nazwy. Producentom i handlarzom kawał łatwiej było posługiwać się terminem „Geisha”, który brzmi bardziej znajomo i przystępnie w różnych językach. W efekcie nazwa „Geisha” utrwaliła się, szczególnie w kontekście kaw premium pochodzących z Panamy.

Błąd w zapisie i wymowie nazwy wcale nie zaszkodził rozpoznawalności tej odmiany kawy. Wręcz przeciwnie – „Geisha” szybko stała się synonimem luksusu i najwyższej jakości w świecie kawy. Nie zmienia to jednak faktu, że oryginalna nazwa – Gesha – odzwierciedla jej etiopskie korzenie i powinna być traktowana jako poprawna forma w odniesieniu do botanicznej odmiany kawowca.

Warto pamiętać, że niezależnie od nazewnictwa, zarówno Gesha, jak i Geisha, odnosi się do tej samej niezwykłej odmiany kawy, której smak i aromat zachwyca kawoszy na całym świecie.

Kawa (nie)dostępna

Choć Gesha może wydawać się produktem luksusowym i trudnodostępnym ze względu na swoją cenę, okazje do jej spróbowania wcale nie są tak rzadkie. Palarnie specialty, dbające o najwyższą jakość, czasem oferują tę kawę, dając możliwość doświadczenia jej wyjątkowego smaku. Każda filiżanka Geshy to podróż przez różnorodność terroir, kunszt rolników i niezrównaną jakość, która czyni tę odmianę prawdziwie niezwykłą.

Bez względu na to, czy nazwiemy ją Gesha, czy Geisha, jedno pozostaje niezmienne – to kawa, która urzeka swoją czystością smaku, herbacianym charakterem oraz intensywnymi nutami kwiatów i owoców. Jej wyjątkowość sprawia, że każdy miłośnik kawy powinien spróbować jej choć raz w życiu.

My również mamy swoją Geshę – La Villa Gesha. To kawa, która odzwierciedla wszystko, co najlepsze w tej odmianie, oferując wyjątkowe doznania smakowe. Poznaj jej niezwykłą jakość i zanurz się w magii, którą ma do zaoferowania. Odkryj wyjątkową kawę: La Villa Gesha.